الف) رنگ: مطالعات و تحقیقات دانشمندان نشان می دهد رنگ ها همان گونه که بر روح و روان آدمی تأثیرات گوناگونی به جای می گذارند، جسم او را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. محققان بر این باورند که هر یک از رنگ ها فواید خاص درمانی محسوسی برای بدن انسان دارند و در این باره گزارش های متعددی مبنی بر استفاده های موفقیت آمیز از رنگ در درمان بسیاری از بیماری های فیزیکی دریافت کرده اند. برخی از دانشمندان حتی معتقدند تمایل ناخودآگاه ما به یک یا چند رنگ خاص می تواند نشانه ای از نیازهای بدن ما در جهت ترمیم خود باشد. اطلاع از خواص درمانی مختلفی که به هر یک از رنگ ها نسبت داده شده است می تواند کمک شایانی به انتخاب صحیح آنها هنگام تهیه لوازم و طراحی دکوراسیون فضاهای مختلف مدرسه باشد. به عنوان مثال رنگ نارنجی رنگ گرم و صمیمی است. نارنجی پرتوهای شادی آفرینی از خود ساطع می کند که موجب رفع خستگی است. یا رنگ سبز که انرژی زا و آرامش بخش است به طوری که اضطراب را از انسان دور می کند و موجب رفع تنش و گرفتگی های عضلانی می شود. به خصوص این که سبز رنگی ایده آل برای فضاهایی است که در آنها تمرکز و آرامش مورد نیاز است.
ب) چینش نیمکت ها: برای ارتباط و تعامل بیشتر دانش آموزان با یکدیگر و همچنین ارتباط مؤثر و چهره به چهره معلم با دانش آموزان می بایست نیمکت ها طوری چینش شوند که این مهم محقق گردد. علمای تعلیم و تربیت بهترین روش چینش صندلی ها را به صورت دایره ای یا U» شکل پیشنهاد می کنند، خصوصاً در درس هایی که نیاز به بحث و بررسی، فعالیت های گروهی برای حل یک مسئله و یا انجام آزمایش و یک پروژه می باشد. در این صورت تعامل و ارتباط به شکل صحیح انجام پذیر خواهد بود. این امر باعث می گردد تمامی دانش آموزان درگیر آن فعالیت شوند و حالت انفعالی و خستگی در آنها به وجود نیاید.
ج) تهویه و تعداد دانش آموزان: تهویه هوا باعث می شود به صورت مستمر هوای تازه و پر اکسیژن در کلاس در جریان باشد و تنفس راحت تر انجام گردد، در نتیجه نشاط و سرزندگی به وجود می آید و حالت رخوت و کسالت از دانش آموزان دور می شود، ضمن آن که تعداد دانش آموزان باید به خصوص نسبت به مساحت و فضای موجود متناسب باشد.
دانش‌آموزان مدارس ما به جاي لذت دوران کودکي و فراگيري مهارت‌هاي زندگي مجبورند براي گذراندن دوران تحصيلات عمومي و گرفتن مدرک، مسيري طاقت‌فرسا را آن هم غالبا با بي‌رغبتي طي کنند. اين در حالي است که در کشورهاي توسعه‌يافته، فرد شادترين لحظات زندگي خود را در مدرسه مي‌گذراند و نه تنها با مدرسه احساس بيگانگي نمي‌کند بلکه بخش عمده‌اي از زندگي اجتماعي خود را در آنجا تجربه مي‌کند. اما اشکال در چيست و چه عيبي در نظام آموزشي ما وجود دارد که مدارس را براي بچه‌ها خسته‌کننده کرده تا از هر فرصتي براي تعطيل‌کردن و به عبارتي گريزان‌بودن از درس و مدرسه استقبال كنند. سال‌هاست که بحث بازنگري در شيوه و نظام آموزش‌و‌پرورش، چه از نظر محتواي کتب درسي و چه از نظر ساختار و برنامه‌هاي آموزشي و اداري مطرح است، اما اين تغييرات گوناگون نتوانسته مدرسه را براي دانش‌آموزان به محيطي جذاب و مفيد و شاد تبديل کند. از نظر نگارنده، عواملي وجود دارد که بدون شک مانع ايجاد و نهادينه‌شدن نشاط و سرخوشي در دانش‌آموزان مي‌شوند که مي‌توان با شناخت و تعديل آنها اين دغدغه را برطرف كرد. سنگين و حجيم‌بودن کتاب‌هاي درسي دانش‌آموزان در تمام مقاطع که علاوه بر ايجاد خستگي و ددگي دانش‌آموزان، عملا فرصتي براي آموزش عميق مطالب باقي نمي‌گذارد. محيط خشک و بدون جذبه مدرسه، ساختمان فرسوده و تزئينات و رنگ‌آميزي نامناسب و نورگيرنبودن کلاس‌هاي مدرسه، تدريس به شيوه‌هاي عموما سنتي، معلم‌محوري، اام پذيرش بي‌چون‌و‌چراي دانش‌آموز، عدم تعامل دوجانبه معلم و دانش‌آموز در فرايند کلاس که موجب بي‌حوصلگي و خستگي زودرس مي‌شود. رابطه غيرصميمي و خشک بين معلم و دانش‌آموز و اام به انجام تکاليف سنگين و بي‌توجهي به نظرات و احساسات آنها، مسئله تنبيه بدني در برخي کلاس‌هاي درس که هرازگاهي اخباري از برخورد خشن معلم با دانش‌آموزان شنيده مي‌شود. همچنين از ديگر عواملي که موجب عدم رغبت دانش‌آموزان براي حضور در کلاس‌ها و بي‌علاقگي آنها به مدارس مي‌شود، برگزاري کلاس‌هاي صبح زود است که علاوه بر تأثيراتي که بر سلامتي بچه‌ها دارد، آنها را از مدرسه بيزار مي‌کند. همچنين ايجاد استرس و اضطراب ناشي از روش‌هاي نادرست آموزشي و محيط مدرسه موجب بي‌انگيزگي دانش‌آموزان براي حضوري شاداب در مدرسه مي‌شود. براي دست‌يابي به تحقق آرمان‌هاي مربوط به شاداب‌سازي مدارس بايد تحولات جدي در نگرش مديران و مسئولان نظام آموزش‌و‌پرورش ايجاد كرد. در واقع شاداب‌سازي مدارس را بايد در ابعاد ظاهري و ابعاد معنوي جست‌وجو کرد.
1- تأسیس بانک جایزه و تشویق دانش آموزان با ارائه کارت امتیاز
2- برپایی جشن های شادی و مسابقات مختلف
3- تقویت و توسعه بازدیدهای علمی و تفریحی
4- تشکیل نمایشگاه های متعدد با مشارکت دانش آموزان از دست سازهای کارهای تحقیقی امور آموزشی و پرورشی
5- ورزش صبحگاهی به صورت دسته جمعی قبل از شروع کلاس
6- دعوت از دانش آموزان موفق مدرسه جهت صحبت سرصف
7- تشویق و تقدیر از فعالیتهای کوچک و کم ارزش از نظر دیگران
8- زیبا و جذاب کردن محیط مدرسه و استفاده از رنگ های شادی آور در کلاس ها- سالن ها- دیوارهای حیاط
9- توجه به رعایت بهداشت فردی دانش آموزان
10- مشارکت مؤثر اولیای دانش آموزان در انجام امور مدرسه
11- پرهیز از ایجاد تنش در مدرسه 12- پرهیز از تنبیه- توهین، سرزنش، تحقیر در مدرسه
13- اجرای روش های تدریس فعال با محوریت کلاسی بانشاط
14- نصب عکس دانش آموزان ممتاز در تابلوی اعلانات
15- توجه خاص به زنگ تفریح
16- نمایش فیلم و اسلاید در مدرسه
17- تقویت فعالیت های هنری در مدرسه: گروه تئاتر- گروه سرود
- حضور فعال آموزگاران با نشاط همراه با ظاهری مناسب و آراسته
19- پرهیز از بی انضباطی و بی عدالتی در مدرسه
20- تقویت امید به آینده در دانش آموزان
21- بررسی عوامل مؤثر در افت تحصیلی و ترک تحصیل دانش آموزان
22- تقویت احترام متقابل بین دانش آموزان و دیگر کارکنان مدرسه
23- تهیه کارت تبریک به مناسبت تولد هر یک از دانش آموزان و حتی آموزگاران
24- توزیع شیرینی به مناسبت های مختلف از جمله جشن ها و میلاد ائمه بین دانش آموزان
عباسی نیا :فضای فیزیکی مدرسه، کیفیت فعالیت های آموزشی، روابط انسانی مطلوب، کیفیت روابط انسانی، روش های ساده و جذاب در تدریس، توجه به معیارهای شادی آفرین در سنین مختلف، ایفای نقش دولت، تشویق دانش اموزان به خلاقیت و نوآوری و ایجاد بسترهای لازم برای بروز استعدادها.
رضایی: زیبا سازی و بهسازی فضای مدرسه، بهبود روابط انسانی و فضای عاطفی، ایجاد جو سازمانی مطلوب، اصلاح شیوه های مدیریت، توسعه فعالیت های آموزشی و پرورشی با رویکرد نوین. میرشاه جعفری عوامل فردی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، عوامل کالبدی و سبک مدیریت مشارکتی.
اکبر زاده و حقیقی: امکانات فیزیکی، نیروی انسانی و تعاملات صادقی کاهش بار درسی، آموزش مهارت های زندگی، انجام فعالیت های شادی بخش، انتقال مناسب اطلاعات، زیبا سازی محیط، شکوفایی استعدادها و خلاقیت دانش آموزان، دوری کارکنان از تبعیض و اجبار.
هاید: شناخت همه جانبه دانش آموزان و توجه به نیازها و ویژگی های او، اعتماد و تفویض متناسب مسئولیت به دانش آموز و هماهنگی بین معلم و دانش آموز
کروثر: جذابیت محتوای دروس، رژیم غذایی سالم و ورزش
میلر: ارتباط با دوستان، محیط فیزیکی مطلوب و یادگیری مهارت های جدید
ولک: جذابیت فضای مدرسه، ورزش، کتاب های خوب،بازی و تفریح، کلاس های ورزشی و هنری و نوع ارزشیابی
مهم ترین عامل در طراحی یک مدرسهی شاد، معلم و رفتار و شخصیت اوست. دانش آموزان در مورد ظاهر معلم و آراستگی او اظهارنظر می نمایند و لباس مرتب و شاد معلم موجب نشاط روحی و روانی آنان میگردد. دانش آموزان، صدای خوب معلم را دوست دارند و می توانند با صدای رسا و موزون، به درستی مفهوم درس را بفهمند. چهره ی شاد معلم نیز بر جو کلاس، تأثیر به سزایی دارد و معلم با لبخند می تواند با دانش آموزان، بهتر ارتباط برقرار نماید و در آنان نشاط به وجود آورد. معلم باید با مطالعه ی کافی، سر کلاس حاضرشود و با پاسخگویی مناسب به سؤالات، توجه و اعتماد دانش آموزان را بیشتر جلب نموده و کار تدریس خود را آسا نتر نماید و در پایان، با تقسیم نگاه خود، ارتباط مؤثرتری با آنان داشته باشد. نقش خنده در کلا س های درسی و آموزشی فوق العاده است. خنده، زبان مشترک معلم و شاگرد بوده، در بهبود روابط آنان مؤثر است و پیام زیبای معلم را به شاگردان می رساند که: (به سوی من بیا یید!)
درباره این سایت